Osoby z ADHD odbierają rzeczywistość nieco inaczej, stąd tradycyjne podejście do stosowania zdrowych nawyków może się u nich nie sprawdzić. Na co warto zwrócić uwagę i co przekazać pacjentom?
ADHD, czyli zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi jest coraz częściej diagnozowany nie tylko u dzieci, ale również u dorosłych. Typowe cechy dla osoby z ADHD to:
- impulsywność,
- trudności z organizacją czasu,
- problemy z koncentracją,
- zapominanie,
- prokrastynacja,
- nadpobudliwość.
Dostępne dane sugerują, że osoby z ADHD mają wyższe ryzyko rozwoju otyłości i nadwagi. Związane jest to z trudnościami w utrzymaniu zdrowych nawyków. Co więc może pomóc?
- Planowanie
Dobry plan powinien być elastyczny i uwzględniać plan awaryjny. Dobrze przygotować wcześniej posiłek np. do pracy i ustawić przypomnienie w telefonie, by go zabrać. Jeśli nie uda się go zrobić lub zabrać, warto mieć pomysł gdzie kupić gotową kanapkę.
Planowanie posiłków może wydawać się wieloetapową, nużącą czynnością, co blokuje przed jej rozpoczęciem wiele osób z ADHD. Można więc zacząć od poświęcania 10-20 min raz w tygodniu na zrobienie przeglądu lodówki i wybranie 3 przepisów na obiad.
2. Uważność
Nie powinno się łączyć jedzenia z innymi czynnościami np. oglądaniem telewizji, czy przeglądaniem Internetu. Obserwacja tego ile, co i jak jemy to dobry punkt wyjścia do wprowadzenia zmian. Uważność to także umiejętność odczytywania sygnałów płynących z ciała np. uczucia sytości.
3. Zapanowanie nad impulsywnym jedzeniem
Osoby z ADHD mają problemy z samoregulacją w zakresie m.in. uwagi i emocji, co może powodować impulsywne objadanie się. To właśnie one częściej jedzą pod wpływem stresu, chęci nagrodzenia się czy w wyniku nudy. W zapanowaniu nad objadaniem się mogą pomóc:
- niepomijanie posiłków w ciągu dnia,
- unikanie przechowywania dużej ilości przekąsek w domu,
- przed zjedzeniem zatrzymanie się na kilka sekund i odczytanie czy to na pewno głód,
- ograniczenie stosowania restrykcyjnych diet,
- zaplanowanie orientacyjnych godzin posiłków, uwzględniając uczucie głodu,
- przygotowania awaryjnej listy rzeczy, które można robić zamiast jedzenia.
4. Dbanie o różnorodność
Jedzenie tego samego posiłku kilka razy z rzędu może być dla osób z ADHD nudne i zniechęcające. Dobrze więc uatrakcyjniać swoje posiłki poprzez np. dodanie grzanek do sałatki, parmezanu do makaronu czy batonika do owsianki.
Można także traktować przygotowanie posiłku jako rywalizację np. ustawienie stopera na 10 minut i sprawdzenie ile rzeczy jest się w stanie w tym czasie pokroić czy sprzątnąć.
5. Lepiec zrobić cokolwiek niż nic
Przez tendencję do hiperskupienia różnego rodzaju modne diety mogą być atrakcyjne dla osób z ADHD. Jednak zbyt restrykcyjne diety mogą wywoływać stres, wahania nastroju czy zrezygnowanie. Lepiej więc spróbować opracować strategię działania, która nie jest perfekcyjna, ale dostosowana do potrzeb i możliwości. Metoda małych kroków świetnie się sprawdza.
źródło: Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej
