Komisja Zdrowia jednogłośnie poparła projekt nowelizacji ustawy z 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (UD86). Projekt, zaktualizowany po uwagach Komisji Europejskiej, został przekazany do dalszych prac legislacyjnych w Sejmie.
Zgodnie z opinią Komisji Europejskiej przesłaną 25 kwietnia 2025 r., projekt co do zasady jest zgodny z prawem Unii Europejskiej. Uwagi KE miały charakter ogólny i dotyczyły m.in. definicji papierosów elektronicznych, opakowań, pojemników zapasowych i wyrobów powiązanych.
Projekt kompleksowo reguluje rynek elektronicznych papierosów i obejmuje przepisami wszystkie rodzaje tych produktów – niezależnie od tego, czy płyny, które są w nich używane, mają w składzie nikotynę czy też nie.
Co MZ chce wprowadzić?
Ograniczenia w obrocie i promocji beznikotynowych e-papierosów:
- zakaz sprzedaży dzieciom i młodzieży do 18. roku życia (w efekcie ten zakaz będzie dotyczył wszystkich elektronicznych papierosów: jednorazowych i wielorazowych, z nikotyną i bez),
- zakaz sprzedaży w automatach i na odległość (np. przez Internet),
- zakaz reklamy i promocji (obecnie płyny bez nikotyny nie są uregulowane w ustawie, więc nie dotyczy ich żaden zakaz wynikający z ustawy tytoniowej),
- obowiązek oznakowania opakowań jako wyrobu szkodliwego dla zdrowia,
- zakaz palenia w miejscach publicznych (np. w szkołach, restauracjach, na placach zabaw, i przystankach komunikacji miejskiej) – ta zasada już dotyczy elektronicznych papierosów z płynem, który zawiera nikotynę.
Ograniczenia w obrocie pojemników zapasowych z płynem beznikotynowym do e-papierosów:
- zakaz sprzedaży dzieciom i młodzieży do 18. roku życia,
- zakaz sprzedaży w automatach i na odległość,
- zakaz reklamy i promocji,
- obowiązek oznakowania opakowań jako wyrób szkodliwy dla zdrowia,
- większy nadzór nad ich składem – skład będzie musiał być dostosowany do wymogów ustawy (płyn nie będzie mógł zawierać substancji o właściwościach rakotwórczych),
- informacje na ich temat będą zgłaszane do Biura do spraw Substancji Chemicznych co najmniej 6 miesięcy przed planowanym wprowadzeniem do sprzedaży.
Ograniczenia w obrocie woreczków nikotynowych:
- zakaz sprzedaży dzieciom i młodzieży do 18. roku życia,
- zakaz sprzedaży w automatach i na odległość,
- zakaz reklamy i promocji,
- obowiązek oznakowania opakowań jako wyrób szkodliwy dla zdrowia,
- większy nadzór nad ich składem – skład będzie musiał być dostosowany do wymogów ustawy (woreczki nikotynowe nie będą mogły zawierać substancji o właściwościach rakotwórczych),
- informacje na ich temat będą zgłaszane do Biura do spraw Substancji Chemicznych co najmniej 6 miesięcy przed planowanym wprowadzeniem do sprzedaży,
- ograniczenie maksymalnej zawartości nikotyny w woreczkach do 20 mg/g,
- zostaną uznane za wyroby powiązane i zdefiniowane jako produkty do użytku doustnego, które zawierają nikotynę (bez tytoniu) i są porcjowane w woreczkach.
Zapobieganie uzależnieniom wśród dzieci i młodzieży
Obecnie przepisy nie regulują płynów beznikotynowych do e-papierosów, niezależnie od ich rodzaju – zarówno jednorazowych, jak i wielorazowych. W efekcie nie podlegają one ograniczeniom wiekowym, jakie dotyczą wyrobów tytoniowych i płynów z nikotyną.
Celem zmian jest ochrona zdrowia publicznego i zapobieganie uzależnieniom wśród dzieci i młodzieży. Badania Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) wskazują, że młode osoby, które sięgają po e-papierosy – zarówno z nikotyną, jak i bez niej – ponad dwa razy częściej uzależniają się od tytoniu. Dlatego chcemy ograniczyć ich sprzedaż dzieciom i młodzieży poniżej 18. roku życia i wyeliminować sprzedaż w automatach i przez internet.
Podobna sytuacja jest w przypadku woreczków nikotynowych – nie są sklasyfikowane jako wyroby tytoniowe ani produkty farmaceutyczne i są sprzedawane bez żadnych regulacji.
Pozostałe projekty
Kolejna ustawa, wpisana do wykazu prac legislacyjnych 17 marca br., ma za zadanie wprowadzenie zakazu sprzedaży wszystkich jednorazowych e-papierosów (z nikotyną i bez niej), wprowadzenie zakazu smakowych woreczków nikotynowych, oraz zakazu sprzedaży innych wyrobów nikotynowych np. (gum, sprayów i tabletek z nikotyną) – aby były traktowane jak leki i mogły być sprzedawane dopiero, gdy zatwierdzi je Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych (URPL).
Projekt jest obecnie w uzgodnieniach wewnętrznych, po ich zakończeniu zostanie przekazany do konsultacji publicznych.
Ponadto 2 kwietnia br. w Dzienniku Urzędowym RP opublikowana została ustawa zakazująca podgrzewanych wyrobów tytoniowych o charakterystycznych aromatach, takich jak mentol czy owoce. Ustawa wchodzi w życie 17 kwietnia 2025 r. Branża ma dziewięć miesięcy na wyprzedanie zapasów. Nowe przepisy dostosowują polskie regulacje do prawa Unii Europejskiej.
źródło: Ministerstwo Zdrowia
