Komisja Ekonomiczna pełni funkcję doradczą w obszarze aspektów ekonomicznych w systemie refundacyjnym. Zajmuje się ona poszukiwaniem optymalnych rozwiązań finansowych umożliwiających efektywne gospodarowanie środkami publicznymi przy jednoczesnym zapewnieniu pacjentom dostępu do niezbędnych terapii. Pojawił się raport z działalności Komisji Ekonomicznej za 2024 r. Co się w nim znajduje?
Raport z działalności prac Komisji Ekonomicznej za 2024 rok stanowi z jednej strony podsumowanie działań z ostatnich dwunastu miesięcy jak i jest pierwszym tego rodzaju dokumentem poruszającym farmakoekonomiczne aspekty refundacyjne w Polsce z perspektywy samych negocjacji cenowych.
Komisja Ekonomiczna w 2024 roku łącznie przeprowadziła 4426 negocjacji cenowych dla
4028 spraw. Odbyły się 54 posiedzenia Komisji Ekonomicznej w pełnym składzie, gdzie wydano 3968
uchwał.
Raport szczegółowo omawia, czym dokładnie zajmuje się Komisja Ekonomiczna i od czego zależy cena leku. Jego twórcy podkreślają, że mechanizmy negocjacyjne w polskim systemie refundacyjnym nie są jedynie narzędziem do obniżania cen leków, ale przede wszystkim instrumentem umożliwiającym równoważenie interesów pacjentów, producentów oraz państwa.
Od czego więc zależy cena danej terapii?
Proces kształtowania ceny leku jest wielowymiarowy i uwzględnia szereg czynników o charakterze
naukowym, ekonomicznym, regulacyjnym oraz strategicznym. Ustalając oczekiwaną cenę terapii,
producenci farmaceutyczni biorą pod uwagę zarówno bezpośrednie koszty związane z opracowaniem
i komercjalizacją produktu, jak i jego wartość terapeutyczną, pozycję konkurencyjną na rynku oraz
otoczenie refundacyjne i regulacyjne.
Kluczowe znaczenie ma również docelowa strategia cenowa firmy, uwarunkowania epidemiologiczne oraz presja społeczna, zwłaszcza w przypadku terapii przeznaczonych dla pacjentów z wysokim poziomem niezaspokojonych potrzeb zdrowotnych.
Jak działa polski system opieki zdrowotnej?
Polski system opieki zdrowotnej charakteryzuje wysoki stopień dofinansowania do świadczeń zdrowotnych, w tym również lekowych, co często sprowadza się do bezpłatnego prowadzenia kompletnego procesu terapeutycznego z perspektywy pacjenta. Taka sytuacja sprawia, że środki przeznaczone na ochronę zdrowia w relatywnie szybkim tempie ulegają wyczerpaniu. Każdorazowa decyzja o objęciu refundacją nowej bądź kontynuacji dotychczas refundowanej technologii powinna więc mieć swoje uzasadnienie na gruncie medycznym, jak również ekonomicznym.
Czym zajmuje się Komisja Ekonomiczna?
Do zadań Komisji Ekonomicznej należy prowadzenie negocjacji z Wnioskodawcą w zakresie m.in. ustalenia ceny zbytu netto danego produktu.
Cena zbytu netto to cena sprzedaży leku nieuwzględniająca należnego podatku i marż. Jej wysokość wpływa na obliczenie limitu finansowania, udziału pacjenta w kosztach leku i wysokości refundacji przez NFZ. Strukturę ceny leku refundowanego w dobry sposób obrazuje grafika zawarta w raporcie:
Oprócz ustalania ceny zbytu netto, Komisja Ekonomiczna negocjuje również instrumenty dzielenia ryzyka (RSS), czyli poufne rozwiązania finansowe uzgadniane z firmami farmaceutycznymi, które wpływają na rzeczywistą cenę efektywną danej technologii lekowej. Celem stosowania RSS jest :
- skuteczna kontrola wydatków publicznych związanych z refundacją kosztownych terapii;
- szerszy dostęp pacjentów do innowacyjnych terapii, które bez dodatkowych rabatów lub warunków finansowych mogłyby pozostać poza zasięgiem systemu.
Wygenerowane oszczędności z tytułu RSS w ciągu zaledwie dwóch ostatnich lat zostały podwojone z 678 mln zł w 2022 r. do ponad 1,7 mld zł w 2024 r. W porównaniu z ubiegłym rokiem stanowi to wzrost aż o 62 %.
Czy wszystkie kraje stosują RSS?
Możliwość zawierania poufnych mechanizmów finansowych stanowi powszechną praktykę w większości krajów Unii Europejskiej. Umowy poufne zawierające rabaty cenowe sprawiają, że producent może zgodzić się na niższą efektywną cenę leku dla Polski, nie obniżając oficjalnej ceny urzędowej. Jest to istotne w kontekście międzynarodowej polityki cenowej firm farmaceutycznych.
Co wpływa na efektywność negocjacji Komisji Ekonomicznej?
Jednym z podstawowych czynników wpływających na efektywność procesów negocjacyjnych prowadzonych przez Komisję Ekonomiczną jest dostęp do informacji. KE dysponuje narzędziami raportowymi opartymi o:
- dane Narodowego Funduszu, przekazywane przez świadczeniodawców komunikatami sprawozdawczymi,
- dane z Dokumentów Realizacji Recepty (DRR),
- dane ze Zintegrowanego Systemu Monitorowania Produktów Leczniczych (ZSMOPL),
- dane z Systemu Obsługi List Refundacyjnych (SOLR),
- wzbogaconymi informacjami z poszczególnych rejestrów.
Członkowie komisji objęci są także obowiązkiem zachowania w tajemnicy ustaleń prowadzonych w trakcie negocjacji. Sprzyja to poufności negocjacji i tym samym stwarza podstawy do przekazywania przez Wnioskodawców nieograniczonej informacji dotyczącej wrażliwych aspektów dotyczących leków takich jak warunki kosztowo cenowo objęte tajemnicą przedsiębiorstwa, mechanizmami dzielenia ryzyka funkcjonującymi w innych niż Polska krajach UE i EFTA czy dotyczącymi ochrony patentowej.
Z całością raportu można zapoznać się tutaj: https://www.gov.pl/web/zdrowie/raport-z-dzialalnosci-komisji-ekonomicznej-w-2024-r
źródło: Ministerstwo Zdrowia
