Higiena rąk to jedno z najskuteczniejszych, najtańszych i najbardziej uniwersalnych narzędzi, jakie mamy do dyspozycji, aby zapobiegać przenoszeniu zakażeń i zapewnić wysokiej jakości, czystą i bezpieczną opiekę medyczną.
Chociaż rękawiczki medyczne odgrywają kluczową rolę w zapobieganiu przenoszeniu infekcji, na przykład gdy istnieje ryzyko narażenia na krew i płyny ustrojowe, nie zastępują mycia rąk we właściwym czasie. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) wzywa rządy, placówki opieki zdrowotnej i pracowników pierwszej linii na całym świecie do wzmocnienia praktyk higieny rąk – sprawdzonej, opłacalnej interwencji w celu ochrony zarówno pacjentów, jak i pracowników służby zdrowia.
„Rękawiczki medyczne mogą zmniejszyć ryzyko infekcji, ale nigdy nie zastąpią higieny rąk” — powiedział dr Bruce Aylward, zastępca dyrektora generalnego WHO ds. powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego, Life Course.
Rękawice zapewniają ochronę, ale nie są niezawodne i nie powodują problemów
Rękawiczki mogą zostać zanieczyszczone tak jak dłonie i często są niewłaściwie używane, np. noszone bezterminowo, gdy pracownicy służby zdrowia zmieniają pacjentów lub gdy wykonują wiele procedur u tego samego pacjenta. Ponadto nadmierne używanie rękawiczek przyczynia się do degradacji środowiska.
Średni szpital uniwersytecki w rozwiniętym kraju generuje 1634 ton odpadów medycznych rocznie, co odpowiada ponad 360 afrykańskim słoniom. Większości odpadów można by uniknąć, gdyby rękawice były używane prawidłowo i przestrzegano zasad higieny rąk. Większość używanych rękawiczek jest uważana za zakaźną i wymaga spalania w wysokiej temperaturze lub specjalistycznego traktowania, co dodatkowo obciąża już obciążone systemy gospodarki odpadami.
Potrzebne są natychmiastowe działania
WHO wzywa decydentów politycznych na szczeblu krajowym oraz społeczność medyczną do podjęcia następujących działań w celu poprawy racjonalnego stosowania rękawiczek i higieny rąk w placówkach opieki zdrowotnej:
- ustanowienie przestrzegania higieny rąk wskaźnikiem efektywności krajowego systemu opieki zdrowotnej do 2026 r. zgodnie z Globalnym planem działań i ramami monitorowania w zakresie zapobiegania zakażeniom i ich kontroli (IPC) na lata 2024–2030,
- dostosowanie krajowych działań na rzecz higieny rąk do wytycznych WHO dotyczących higieny rąk w opiece zdrowotnej,
- szkolenie pracowników ochrony zdrowia w zakresie prawidłowego stosowania rękawiczek,
- skupienie się na ograniczeniu zbędnego używania rękawiczek, aby zminimalizować marnotrawstwo środków na opiekę zdrowotną,
- zapobieganie niewłaściwemu użyciu rękawiczek, zapewniając dostępność odpowiedniej liczby rękawic dobrej jakości.
źródło: WHO
