Komitet ds. Produktów Leczniczych Stosowanych u Ludzi (CHMP) Europejskiej Agencji Leków zalecił rozszerzenie wskazań terapeutycznych dla dwóch leków, Kaftrio (iwakaftor/tezakaftor/eleksakaftor ) i Kalydeco (iwakaftor) w leczeniu mukowiscydozy, w celu uwzględnienia ich stosowania w skojarzeniu u pacjentów w wieku dwóch lat i starszych, u których występuje co najmniej jedna mutacja inna niż mutacja klasy I w genie regulatora przewodnictwa transbłonowego mukowiscydozy (CFTR).
Mukowiscydoza to dziedziczna choroba, która ma poważne skutki dla płuc, układu pokarmowego i innych narządów. Wiąże się z wysoką przedwczesną śmiertelnością. Mukowiscydoza może być spowodowana różnymi mutacjami w genie białka zwanego „regulatorem przewodnictwa transbłonowego mukowiscydozy”. Białko CFTR reguluje produkcję śluzu w płucach i soków trawiennych w jelitach. Niektóre mutacje wpływają na sposób działania białka, powodując, że śluz i płyny trawienne są zbyt gęste, co prowadzi do blokad, stanów zapalnych, zwiększonego ryzyka infekcji płuc oraz słabego trawienia i wzrostu. Inne mutacje, zwane mutacjami klasy I, powodują brak produkcji białka CFTR.
Kaftrio i Kalydeco są stosowane w skojarzeniu w leczeniu pacjentów, u których mukowiscydoza jest spowodowana co najmniej jedną mutacją w genie CFTR, która powoduje nieprawidłową lub niewystarczającą produkcję białka CFTR. Leki działają razem, aby poprawić funkcję tych nieprawidłowych białek CFTR, tym samym celując w podstawową przyczynę choroby. Ich działanie łączy się, aby zmniejszyć gęstość śluzu płucnego i soków trawiennych, pomagając w ten sposób złagodzić objawy choroby.
Podczas gdy leki takie jak Kaftrio i Kalydeco, zwane również modulatorami CFTR (tj. korektorami i wzmacniaczami), znacząco poprawiły wyniki u niektórych pacjentów, nie działają one na wszystkie mutacje. Niektórzy pacjenci nadal zmagają się z poważnym postępem choroby pomimo leczenia. Rozszerzenie wskazań pozwoli na leczenie wszystkich pacjentów, którzy prawdopodobnie zareagują na te terapie modulatorowe, co oznacza, że około 95-97% pacjentów z mukowiscydozą w Unii Europejskiej (UE) mogłoby skorzystać z tych terapii. Stanowi to dodatkowe 15-17% pacjentów, którzy mogliby być leczeni w porównaniu z obecnym wskazaniem. Pozostali pacjenci nie reagują na terapie modulatorowe (pacjenci z dwiema mutacjami klasy I, które nie produkują białka CFTR).
Komitet CHMP oparł swoje zalecenia na ocenie danych dotyczących skuteczności i bezpieczeństwa pochodzących z badań klinicznych i badań in vitro (laboratoryjnych), w tym jednego randomizowanego badania kontrolowanego placebo, badania otwartego, danych z badania w warunkach rzeczywistych przeprowadzonego przez amerykańską Fundację Mukowiscydozy, a także danych bibliograficznych uzyskanych w ramach francuskiego programu stosowania leków w ramach humanitarnych procedur leczniczych .
Profil bezpieczeństwa tej kombinacji leków był generalnie zgodny z poprzednimi obserwacjami. Najczęstsze działania niepożądane to ból głowy, biegunka, infekcja górnych dróg oddechowych i zwiększone stężenie enzymów wątrobowych. W bardzo rzadkich przypadkach zgłaszano poważne wysypki.
Opinia przyjęta przez CHMP jest krokiem pośrednim na drodze Kaftrio i Kalydeco do dostępu pacjentów. Opinia zostanie teraz przesłana do Komisji Europejskiej w celu przyjęcia decyzji o rozszerzeniu wskazań terapeutycznych na całą UE. Po przyznaniu rozszerzenia decyzje dotyczące ceny i refundacji będą podejmowane na poziomie każdego państwa członkowskiego, z uwzględnieniem potencjalnej roli lub zastosowania tych leków w kontekście krajowego systemu opieki zdrowotnej tego kraju.
źródło: EMA
