Zgodnie z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), Komisja Narodów Zjednoczonych ds. Narkotyków (CND) podjęła decyzję o objęciu pięciu nowych substancji psychoaktywnych i jednego leku międzynarodową kontrolą.
Zalecenia zostały opracowane przez Komitet Ekspertów ds. Uzależnień od Narkotyków (ECDD) Światowej Organizacji Zdrowia, w którego skład wchodzą ogólnoświatowi eksperci analizujący zagrożenia dla zdrowia i korzyści wynikające z substancji psychoaktywnych krążących na rynkach światowych oraz wzywający do objęcia ich międzynarodową kontrolą, jeśli pojawią się dowody na to, że ich używanie może szkodzić zdrowiu populacji w danym kraju.
„WHO zwróciło uwagę na te substancje, ponieważ są produkowane w sposób nielegalny, co stwarza poważne ryzyko dla zdrowia publicznego i społeczeństwa bez żadnego uznanego zastosowania terapeutycznego” — powiedział dr Deus Mubangizi, dyrektor WHO ds. polityki i standardów produktów zdrowotnych. „Cieszymy się, że Komisja (ds. Narkotyków) przyjęła pełny zestaw zaleceń WHO i dodała te substancje do odpowiednich harmonogramów w konwencjach z 1961 lub 1971 r. Mamy nadzieję, że kraje i społeczności zwiększą czujność i podejmą niezbędne działania w celu ochrony grup narażonych, w szczególności młodzieży, przed tymi substancjami”.
Cztery substancje umieszczone w Wykazie I Jednolitej konwencji o środkach odurzających (1961), zmienionej Protokołem z 1972 r., to:
N-Pyrrolidynoprotonitazen, zwany również protonitazepyne, jest syntetycznym opioidem. Został opisany jako beżowy proszek lub biały bezbarwny lub krystaliczny stały materiał i został zidentyfikowany w sfałszowanych farmaceutycznych tabletkach opioidowych. Zgłaszano, że jest podawany różnymi drogami, w tym paleniem, wciąganiem i wstrzyknięciem. Może powodować znaczne szkody, w tym śmierć. Nie ma znanego zastosowania terapeutycznego.
N-Pyrrolidyno metonitazene, zwany również metonitazepyne, jest syntetycznym opioidem. Został opisany jako beżowy proszek i podaje się go w formie zastrzyku. Istnieją dowody na to, że jego stosowanie powoduje znaczne szkody, w tym śmierć. Nie ma znanego zastosowania terapeutycznego.
Etonitazepipne, nazywany również N-piperydynyloetonitazene, jest syntetycznym opioidem. Został opisany jako krystaliczne ciało stałe i żółtobiały lub żółty proszek. Istnieją dowody na to, że stosowanie tej substancji powoduje znaczne szkody, w tym śmierć. Nie ma znanego zastosowania terapeutycznego.
N-Desetyloizotonitazen, nazywany również norisotonitazene, jest syntetycznym opioidem, który został opisany jako krystaliczne ciało stałe. Został zidentyfikowany w sfałszowanych produktach farmaceutycznych. Zgłoszono wiele zgonów i przyjęć do szpitali w co najmniej dwóch regionach. Istnieją dowody na to, że jego stosowanie powoduje znaczne szkody, w tym śmierć. Nie ma znanego zastosowania terapeutycznego.
Substancja umieszczona w Wykazie II Konwencji o substancjach psychotropowych (1971):
Heksahydrokannabinol , znany również jako HHC, to półsyntetyczny kannabinoid opisany jako bezbarwny lepki olej lub żywica. Produkty takie jak kwiaty konopi THC i żywice nasączone lub spryskane tą substancją, e-płyny i wkłady do papierosów elektronicznych, produkty jadalne, takie jak żelki i pianki, nalewki przypominające suplementy diety i oleje destylowane mogą zawierać HHC. Istnieją wystarczające dowody na to, że HHC jest stosowany w sposób stanowiący problem zdrowia publicznego i problem społeczny, uzasadniający objęcie go kontrolą międzynarodową.
Substancja umieszczona w Wykazie IV Konwencji o substancjach psychotropowych (1971):
Karizoprodol jest działającym centralnie środkiem zwiotczającym mięśnie szkieletowe, sprzedawanym jako preparat jednoskładnikowy i w produktach łączonych. Karizoprodol jest dostępny jako produkt farmaceutyczny w postaci tabletek, został wykryty w sfałszowanych produktach farmaceutycznych i występuje również jako biały proszek. Coraz więcej dowodów wskazuje na to, że pozamedyczne stosowanie karizoprodolu w wielu krajach stanowi poważne ryzyko dla zdrowia publicznego.
WHO zwołuje ECDD jako naukowy organ doradczy od ponad 70 lat, którego misją jest ochrona populacji przed szkodliwymi substancjami i zapewnienie dostępności substancji psychoaktywnych tam, gdzie są potrzebne do celów medycznych i naukowych. ECDD przeprowadza naukowe przeglądy na wniosek Komisji ONZ ds. Narkotyków i jest jedynym organem upoważnionym na mocy traktatu, który udziela Komisji zaleceń zdrowotnych w celu informowania o decyzjach w zakresie polityki narkotykowej.
Wraz z ciągłym pojawianiem się bardziej szkodliwych substancji, w tym nielegalnie produkowanych syntetycznych opioidów bez zastosowania medycznego, takich jak fentanyl i nityzeny, państwa członkowskie wyraziły zainteresowanie przeprowadzeniem przez WHO większej liczby naukowych przeglądów tych substancji w nadchodzącym okresie. Wspomniane decyzje zostały ogłoszone na 68. zwyczajnej sesji Komisji ds. Środków Odurzających, która odbyła się w Wiedniu w Austrii w dniach 10–14 marca 2025 r.
źródło: WHO
